Er zijn mensen die autisme zien als iets moois en waardevols. Er zijn ook mensen die het een ongelofelijke struggle vinden om autistisch te zijn of een auti in hun nabije omgeving te hebben. En dan heb je nog de mensen die er geen reet vanaf weten maar wel oordelen dat het een modegril en aanstellerij is. In dit blog deel ik mijn visie en beleving: de mooie kanten, de moeilijke dingen én de waarde van auti’s in de maatschappij.
De mooie kanten van autisme
Ieder mens is uniek, los van autisme of welke neurodivergentie, ziekte of stoornis dan ook. Ook elke auti is anders. Wel zijn er veel eigenschappen, gewoontes, talenten en andere zaken die door veel auti’s herkend worden. Iedereen is zijn/haar/hen eigen mix van deze kenmerken. Een paar mooie kanten van autisme in mijn beleving:
1. Anders denken
Autisme valt onder neurodivergentie. Dat betekent dat de hersenen anders in elkaar zitten dan die van de meeste mensen. Dit zorgt ervoor dat wij anders van A naar B komen, of soms zelfs van B naar A gaan. Dit kan leiden tot nieuwe ontdekkingen en ideeën. Iemand met een ander gedachtepatroon in een groep kan de anderen ook op een ander denkpad zetten. Een waardevolle toevoeging dus!
2. Bewust leven
Doordat prikkels niet/amper gefilterd worden, kost alles heel veel energie. Daardoor is de dagelijkse energievoorraad van een auti veel sneller op dan die van een neurotypisch persoon. Ook de zoektocht naar mijn plek in de maatschappij dwingt me ertoe om bewuste keuzes te maken in wat ik met mijn leven (en dus energie) wil doen en hoe ik dat voor elkaar ga krijgen. Ik denk dus wel twee keer na hoe ik mijn planning vul en doe alles wat ik doe vol overgave.
3. Hyperfocus
Wat je auti’s vaak hoort zeggen, is dat ze iets niet zomaar “wel leuk” vinden. Ze raken zowat geobsedeerd door iets en willen er dan álles vanaf weten. Of ze vinden iets zó leuk om te doen dat ze het zo tien uur achter elkaar zouden doen zonder plas- en eetpauzes als je ze zou laten. Dat herken ik ook wel. Ik vind het fantástisch als iemand honderduit over iets praat dat ie geweldig vindt, of laat zien wat ie allemaal gemaakt heeft. Dan zie ik die pure joy en die voel ik dan in elke vezel van mijn wezen.
Zelf vind ik het ook fantastisch om met iets bezig te zijn of te praten over iets dat me enorm interesseert.
Deze hyperfocus kan dus ook goed worden ingezet op een werkplek, in je eigen bedrijf of als kunstenaar.
Meer positieve dingen die ik persoonlijk aan mijn autisme ervaar, lees je in dit blog.
De struggles van autisme
Het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Soms is het echt wel vervelend en confronterend dat ik dingen anders doe en minder in een dag of een week kan doen dan anderen.
1. Keuzes moeten maken
Mijn energie is over het algemeen sneller op dan dat van een gemiddeld persoon.
Als ik bijvoorbeeld ‘s avonds naar een concert ga, moet ik zorgen dat ik echt goed uitgerust ben. Dat betekent ’s ochtends langer blijven liggen, een dutje doen en/of een andere activiteit overslaan. Dit geldt niet alleen voor de dag zelf, maar voor mijn hele weekplanning. Ik ben ook wel eens na een school- of werkdag naar een concert gegaan. Dan werd ik dus echt ziek en de vermoeidheid bleef nog weken hangen.
Wanneer ik bijvoorbeeld ondernemers op Instagram zie delen wat ze op een dag doen, dan denk ik vaak: “joh, daar heb ik drie weken voor nodig!” Daar word ik wel eens verdrietig en gefrustreerd van.
Wel vraag ik me dan af of zij zichzelf niet (ook) in een burn-out aan het werken zijn en of hetgeen ze doen die dag wel echt van kwaliteit is en hun volle aandacht krijgt.
2. Ruime planning maken
In het verlengde van het maken van die keuzes, hoort ook een goede planning. Bij elke activiteit moet ik voldoende rust/ontprikkeltijd inplannen vóór en/of na de activiteit. Het is soms best wel een puzzel om afspraken goed te verdelen en ook nog tijd over te houden voor leuke dingen.
3. Je onbegrepen voelen
Ik heb me altijd al anders gevoeld, alsof ik er niet bij paste. Nu ik beter weet hoe ik in elkaar steek en wat ik nodig heb om te functioneren, lukt het me ook steeds beter om dit aan te geven. Echter wordt mijn hulpvraag vaak weggewuifd of gebagatelliseerd, ook al geef ik het 30 keer – in mijn beleving heel duidelijk – aan.
Tegenwoordig doe ik in situaties waar het relevant is 1 of 2 pogingen om het voor beide partijen zo makkelijk mogelijk te maken. Als ik merk dat men er geen boodschap aan heeft, dan kan ik dat nu beter naast me neerleggen. Dan zeg ik tegen mezelf: “jammer voor diegene dat ie het moeilijker maakt dan het hoeft te zijn”. Ook kan ik steeds makkelijker afstand nemen van mensen en situaties waarin mijn aanwezigheid als mezelf blijkbaar niet op prijs gesteld wordt. Dan kies ik voor mijn eigen geluk en peace of mind. Geen maskeren meer. Geen ongelofelijke vermoeidheid meer die ervoor zorgt dat ik andere, fijnere dingen niet meer kan doen. In dit blog geef ik drie manieren om met onbegrip om te gaan.
4. Geen deel uitmaken van de samenleving
Nu ik weet dat ik inderdaad níet in de samenleving pas (daarmee bedoel ik dat ik inderdaad anders bén dan de gemiddelde mens waarop de samenleving is ingericht), zoek ik naar mijn plek in deze samenleving. Ik ben er wel van overtuigd dat ik talenten heb en van waarde kan zijn, alleen zijn die nog niet tot hun recht gekomen. Keer op keer raakte ik in burn-out. Ook nu zit ik weer in burn-out en dat voelt met vlagen erg deprimerend. De zoektocht naar “hoe dan wel?” lijkt soms oneindig en kansloos. Geen fijn gevoel.
Can the two coexist?
The beauty next to the mess
Because I swear I have them both already beating in my chest
– Ariel Bloomer
De waarde van auti’s in de maatschappij
Ik ben van mening dat mensen met een andere hersenstructuur (neurodiversentie) of andere afwijkingen van de norm echt enorm hard nodig zijn in de samenleving. Als iedereen hetzelfde in elkaar steekt, dezelfde denkwijze heeft en zich aan de bestaande normen houdt, dan zou de samenleving als geheel nooit vooruit komen. De diversiteit aan mensen maakt het leven kleurrijk.
Hierboven omschreef ik al wat fijne elementen van autisme en wat minder fijne dingen waarbij naar een oplossing/work-around wordt gekeken.
Dergelijke kenmerken kunnen ook ingezet worden om waarde toe te voegen aan de maatschappij.
Dus: neem je een auti in dienst (of huur je er een in), dan kan dit de volgende voordelen hebben:
1. Laat ze lekker hyperfocussen op de dingen die zij interessant vinden. Zo heb je een echte expert in huis!
1.2 Zelfstandig werk gaat hem/haar/hen goed af als het één duidelijk onderwerp of taak is.
2. Redelijk wat auti’s zijn masters in planningen maken; misschien deels door een sterk analytisch vermogen, maar ook omdat ze constant bezig zijn met energiemanangement en bewust kiezen waar ze hun energie in willen steken. (Dit geldt niet alleen voor auti’s maar bijvoorbeeld ook voor chronisch zieken.)
3. Neurodivergentie biedt mogelijkheden om dingen totaal anders aan te pakken dan tot dusver gedaan of bedacht is. Doe er je voordeel mee bij het ontwikkelen van nieuwe producten of diensten en bij het optimaliseren van werkprocessen en systemen.
4. Persoonlijke eigenschappen
Na aardig wat onderzoek te hebben gedaan naar mezelf als persoon en door de vele auti’s die ik heb leren kennen en horen spreken, kan ik wel beamen dat een aantal eigenschappen vaak sterk aanwezig zijn bij mensen met de diagnose ASS:
– loyaliteit
– betrokkenheid
– creativiteit
– sterk rechtvaardigheidsgevoel
– stiptheid
– open minded
– analytisch vermogen
Kijkend naar dit lijstje kan een auti een erg betrouwbare specialist zijn om aan je team toe te voegen, mits er wederzijdse openheid en begrip is én de bereidheid om in eventuele benodigde aanpassingen te voorzien.
Conclusie
Ik was al bekend met een hoop voor- en nadelen van autisme. Nu ik het hier zo opschrijf, zie ik dat bepaalde kenmerken of eigenschappen zowel een positief als negatief effect kunnen hebben, afhankelijk van de context.
Het kwam de afgelopen weken meerdere keren op mijn pad, waaronder in mijn human design: ik vind betekenis is de struggle van het leven. Daar leren we tenslotte van en het kan zorgen voor de inspiratie om mooie dingen te creëren en anderen te helpen met hún struggle.
Hoe ervaar jij (jouw) autisme?
